اگر سرماخوردیم ...
وقتی ویروسها فعالیتشان را در بدنتان شروع میکنند، علایمی مثل احتقان بینی، التهاب سینوسها، عطسه، گلو درد، سرفه، سردرد، تب، آبریزش بینی، کاهش حـــس بویـایی و چشایی، درد عضلانی، بیاشتهایی، خستگی و ضعف احساس میکنید. این علایم ۲ تا ۳ روز بعد از سرایت بیماری خودشان را نشان میدهند و بعضی از آنها یک تا دو هفته ادامه پیدا میکنند.
ساده ترین کارهایی که در ابتدای سرماخوردگی باید انجام دهید این است:
آب بنوشید
وقتی بدن ما با سرماخوردگی مبارزه می کند نوشیدن مایعات خیلی اهمیت دارد و به بدن ما خیلی کمک می کند. بنابراین حداقل ۶ لیوان در روز آب بخورید . علاوه بر آب ، از آب میوه ها و آب سبزیجات طبیعی و شیرین نشده نیز می توانید استفاده کنید نوشیدن آب زیاد به بدن شما کمک می کند که سموم و مواد زائد را سریعتر دفع کند و باعث می شود که خون و سلولهای شما به خوبی کار کنند.
بخوابید
وقتی می خوابید و یا استراحت می کنید ، در واقع به بدنتان اجازه می دهید که همه انرژی خود را برای مبارزه با سرماخوردگی بکار گیرد . خوابیدن و استراحت کردن باعث می شود عملکرد سیستم ایمنی بدن شما افزایش یابد و همه توانایی خود را برای مبارزه با ویروس سرما خوردگی استفاده کند.
مواد مقوی مصرف کنید
وقتی بدن شما با سرماخوردگی مبارزه می کند برای اینکه قوی باقی بماند و بتواند درمقابل این بیماری از خود دفاع کند ، به انرژی و غذای مقوی احتیاج دارد.از خوردن غذاهای سرخ شده ، شور ، چرب و شیرین خودداری کنید در عوض از غذاهایی استفاده کنید که سبک و مغذی باشند و هضم آن ها برای بدن آسانتر باشد. برای مثال میوه ها ، سبزیجات ، غلات و پروتئینهای بدون چربی که سرشار از مواد مغذی ، ویتامین ها ، مواد معدنی و فیبر هستند برای بدن بیمار بسیار مفیدند. غذاهای آبدار به درمان سرماخوردگی خیلی کمک می کنند، مانند انواع سوپ ها از جمله سوپ مرغ و سوپ شلغم و ...
بینی خود را مرتب تخلیه کنید
برای این کار از سرمهای شست و شو که در داروخانهها عرضه میشود، میتوانید استفاده کنید.اگر به این سرم دسترسی ندارید آب نمکی که از حل کردن یک چهارم قاشق چایخوری نمک در یک لیوان آب گرم درست میشود، به شما کمک میکند
غرغره کنید
از همان محلول آب نمک برای غرغره هم میتوانید استفاده کنید. این کار التهابها و عفونتهای احتمالی گلو را از بین میبرد.
با یک بالش اضافه زیر سرتان بخوابید
رعایت این نکته باعث بهبودی احتقان مجاری بینی میشود
از بخور استفاده کنید
کنار یک ظرف در حال جوش آب، آهسته تنفس کنید تا بخار آب جوش مخاط بینی شما را نسوزاند. می توانید از دستگاه های بخور نیز استفاده کنید
می توانید در ظرف آب جوش برگ های اکالیپتوس را بریزید و بخور دهید.
درمان های گیاهی
در کنار این مراقبتها نباید از خواص خوراکیها برای درمان سرماخوردگی، غافل شوید. بعضی خوراکیها باعث کاهش علایم سرماخوردگی میشوند و بعضیها هم عفونت ناشی از سرماخوردگی را کمتر میکنند.
خوردن مخلوطی از یک قاشق غذا خوری عسل و آب یک نیمه لیموترش تازه در یک لیوان آب گرم، در سرماخوردگی بسیار توصیه میشود. این شربت حساسیت سینه را تسکین میدهد و دارای قدرت ضدعفونی کنندگی بالایی است.
شلغم ماده غذایی مفیدی است زیرا منبعی غنی از ویتامین C و انواع ویتامین های خانواده B است برخی مطالعات محدود در ایران نشان داده شلغم می تواند مثل اکسپکتورانت عمل کند و باعث رقیق و شکسته شدن خلط سینه و راحت تر سرفه کردن شود.
طرز تهیه سوپ شلغم :
شلغم، کرفس، هویج، پیاز، گوجه و سیر را به قطعات کوچک خرد می کنیم، مقداری جو پرک، نمک، زردچوبه ، آب و کمی روغن زیتون اضافه می کنیم و می گذاریم روی شعله تا بپزد و جابیفتد.
در صورت تمایل می توان گشنیز، شوید، جعفری، برگ کرفس و یا قطعات کوچک کدو حلوایی به آن اضافه کرد.
دم کرده زیرفون نیز در بهبود سرماخوردگی مؤثر است.
دارو درمانی
استامینوفن
این دارو دارای خاصیت ضد تب و مسکن است. در سرماخوردگی استامینوفن موجب کاهش تب، بدن درد و گلو درد می شود.
آنتی هیستامین
آنتی هیستامین ها شامل داروهای متعددی می شوند از جمله آنتی هیستامین، دیفن هیدرامین، کلرفنیرآمین، لوراتادین، سیتیریزین، کتوتیفن و ...
این دارو ها در سرماخوردگی موجب کاهش آبریزش بینی، خارش و سوزش چشم و گلو و تسکین بعضی انواع سرفه می شوند.
این داوها در بعضی افراد موجب خواب آلودگی می شوند، باید از مصرف این داروها در هنگام انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارد اجتناب کرد. لوراتادین خاصیت خواب آوری کمتری دارد.
میزان مصرف این داروها به خصوص در اطفال باید با نظر پزشک باشد.
ضد احتقان
داروهای این دسته شامل سودوافدرین، فنیل افرین و...
این داروها موجب کاهش احتقان بینی و گلو و در نتیجه کاهش گرفتگی بینی و کاهش تورم گلو می شود.
ویتامین C
هر چند در مورد اثرات ویتامین C در سرماخوردگی نظرات مختلفی وجود دارد اما ما آن را توصیه می کنیم زیرا مصرف آن اگر مفید نباشد ، مضر هم نیست. به علاوه ویتامین C موجب تقویت سیستم ایمنی می شود و احتمال دارد در بهبود سرماخوردگی مفید باشد. همچنین مصرف قرص های جوشان بهانه ای است برای مصرف مایعات بیشتر که خود در درمان سرماخوردگی بسیار مفید است.
قرص سرماخوردگی
قرص های سرماخوردگی مخلوطی از استامینوفن، یک آنتی هیستامین، یک ضد احتقان و گاهی یک ضد سرفه هستند.
باید توجه داشت که همزمان با این قرص ها دیگر نیازی به مصرف استامینوفن نیست و زیرا در این صورت دوز استامینوفن زیاد می شود و برای کبد مضر است.
جزء آنتی هیستامینی این قرص ها در بعضی افراد موجب خواب آلودگی می شود. دقت کنید اگر شما از این دسته افراد هستید و برای کاری ( مانند رانندگی، حاضر شدن سر کلاس درس و ...) نیاز به هوشیاری کامل دارید در آن ساعات این دارو را مصرف نکنید و به جای آن استامینوفن ساده یا بعضی قرص های سرماخوردگی که فاقد آنتی هیستامین هستند استفاده کنید.
چند نکته
سرماخوردگی یک بیماری خودمحدود است یعنی بدون هیچ درمان دارویی بهبود می یابد.همه داروها در سرماخوردگی فقط علائم را کاهش می دهند و هیچ کدام اثرات درمانی ندارند. بنابر این مصرف داروها فقط وقتی توصیه می شود که علایم آزاردهنده باشد و مانع کار و فعالیت طبیعی فرد شده باشند. علائم مختصر نیاز به مصرف دارو ندارد.
ترشحات بینی در سرماخوردگی ممکن است به طور طبیعی تا دو هفته ادامه پیدا کند و ممکن است شفاف، چرکی یا خونی باشد که هیج کدام دلیل بر عفونت نمی باشد ولی در صورت همراهی با تب، سردرد یا گلودرد شدید و یا ادامه ترشحات بیش از دو هفته احتمال عفونت سینوس ها وجود دارد و مراجعه به پزشک توصیه می شود.
سرفه ها ممکن است مدتی بعد از سرماخوردگی بخصوص در افراد دارای سابقه ای از حساسیت ریوی یا پوستی ادامه یابد که دلیل بر عفونت ریوی نمی باشد و نیاز به مصرف آنتی نیوتیک ندارد اما در صورت همراهی با تب، تنگی نفس، خلط زیاد، استفراغ یا درد قفسه سینه و یا در صورتی که سرفه فعالیت روزانه یا خواب شبانه فرد را مختل کند مراجعه به پزشک توصیه می شود.
آنفولانزا یک نوع سرماخوردگی شدید است که بخصوص تب و درد عضلانی آن شدیدتر از سرماخوردگی های معمولی است اما درمان آن مشابه سایر سرماخوردگی هاست. در صورت ادامه تب بیش از سه روز، استفراغ شدید، تنگی نفس یا وجود علائم در افراد دارای بیماری زمینه ای قبلی مانند دیابت یا بیماری قلبی یا ریوی یا بارداری توصیه به مراجعه به متخصص عفونی می شود.